Analyse: Hierdoor dreigt het dubbeltje voor Excelsior de verkeerde kant op te vallen (2024)

Met nog vijf wedstrijden te gaan staan de verhoudingen op scherp bij Excelsior. Het cliché luidt dat het altijd zo rustig is bij de Rotterdamse eredivisieclub. Maar na een vrije val door de slechte resultaten in de laatste maanden is er een dreigende degradatie en vallen er opeens harde woorden in Kralingen.

Laten we positief beginnen. Na de komende speelronde kan Excelsior zomaar weer boven de streep staan, op een plek die recht geeft op nog een seizoen in de eredivisie. Excelsior staat twee punten achter RKC, dat op bezoek gaat bij AZ. En de Kralingers treffen dus zelf FC Volendam in een onderling duel. Voor aanvang is het verschil naar onderen ook slechts drie punten.

Er zijn nog maar vijf speelrondes te gaan in de eredivisie en de strijd tegen degradatie is de meest spannende strijd die nog gestreden wordt. PEC Zwolle en Heracles Almelo hebben de laatste weken voldoende punten gepakt om zich al veilig te voelen. Voor Excelsior, RKC Waalwijk, FC Volendam en Vitesse volgen er nog weken van billenknijpen. En voor Excelsior is alle achterliggende data weinig hoopgevend. Een analyse.

Voor de duidelijkheid: de onderste twee teams in de eredivisie degraderen. De nummer 16 speelt play-offs om zich te handhaven. En de nummer 15 is veilig. De stand na 29 wedstrijden is als volgt:

15. RKC Waalwijk, 24 punten, doelsaldo 27-47 (-20)
16. Excelsior, 22 punten, doelsaldo 40-64 (-24)
17. FC Volendam, 19 punten, doelsaldo 30-70 (-40)
18. Vitesse, 17 punten, doelsaldo 22-62 (-40)

Excelsior speelt achtereenvolgens tegen FC Volendam (t), Ajax (u), NEC (t), Heracles (t) en Feyenoord (u). RKC Waalwijk gaat na het bezoek aan AZ op spelen tegen FC Utrecht (t), Heracles (u), PEC Zwolle (t) en PSV (u).

De teams die nu op rechtstreeks degraderen staan spelen nog deze duels. Volendam krijgt na het onderlinge duel met Excelsior nog Sparta (u), Ajax (t), Twente (u) en Go Ahead (t). Vitesse treft nog PSV (u), Fortuna (t), Utrecht (u), Heerenveen (u) en Ajax (t).

Na acht speelrondes stond Excelsior nog op de vijfde plek. De start van het seizoen was zeer veelbelovend, maar over de laatste 22 duels zijn de Kralingers in een vrije val beland. Slechts één overwinning en slechts tien punten werden er gepakt, waarmee Excelsior de hekkensluiter zou zijn over die periode.

Excelsior zal dus moeten presteren tegen FC Volendam en Heracles Almelo, ervan uitgaande dat de duels bij Feyenoord en Ajax een moeilijke opgave worden. Maar op basis van de resultaten in dit seizoen, zeker in de tweede seizoenshelft, wordt ook dat een pittige kluif.

Veel van de achterliggende data bij het huidige Excelsior geeft reden tot degradatiezorg. Te beginnen met de grote hoeveelheid tegengoals en de hoeveelheid kansen die tegenstanders wekelijks krijgen.

Excelsior kreeg al 64 tegendoelpunten in dit seizoen. Alleen FC Volendam doet het slechter, met 70 tegentreffers. En vooral in de tweede seizoenshelft is het prijsschieten in Kralingen. Met 32 tegendoelpunten is Excelsior de club met de meeste geïncasseerde doelpunten in de eredivisie in 2024.

Veel van die tegentreffers komen uit standaardsituaties. Hoekschoppen en vrije trappen. Het is inmiddels een bekend gegeven. Er wordt veel op getraind, veel over gesproken, maar Excelsior lijkt het maar niet voor elkaar te krijgen om dat probleem op te lossen.

ESPN zocht deze week uit wat het verschil is tussen het aantal ‘verwachte tegendoelpunten op doel’ ten opzichte van daadwerkelijke tegengoals. Uit die analyse blijkt dat Stijn van Gassel de minst presterende doelman van de eredivisie zou zijn. Volgens de statistieken zou Excelsior op 54 à 55 tegentreffers moeten staan, maar de werkelijke teller staat dus op 64.

“Heel eerlijk?” reageert de doelman. “Ik neem die cijfers niet zo serieus. Ik weet dat we veel tegengoals krijgen maar we proberen daar niet de nadruk op te leggen. Dat geeft alleen maar meer druk aan ons als groep. Je weet dat de tegengoals nu ook zwaarder wegen dan de reddingen die je maakt, in de positie waar wij in zitten. Dus ik probeer hier niet zoveel mee bezig te zijn eigenlijk.”

Excelsior begon vlammend aan het nieuwe seizoen en scoorde dus ook met name in de eerste seizoenshelft veel. Eerst met Nikolas Agrafiotis als voornaamste afmaker en later met Troy Parrott, maar ook andere spelers profiteerden van de sterke seizoenstart. En dan werden enkele overwinningen, zoals NEC uit en Sparta thuis, ook nog behaald in blessuretijd.

Nikolas Agriofiotis is vertrokken en Chouaib Driouech en Troy Parrott hebben in de lappenmand gezeten met blessures. Zeker zonder de beste aanvallers vallen alle aanvallende statistieken zwaar tegen. Sinds januari is er geen club die zo weinig doelpogingen onderneemt, laat staan tussen de palen, als Excelsior.

Was het wel zo verstandig om Agrafiotis te laten gaan? Dijkhuizen staat nog steeds achter de keuze die deze winter gemaakt moest worden. “Wij hebben maar een beperkt budget en hadden de kans om Lance Duijvestijn te halen. Dan moesten we Agrafiotis verkopen, want die had een aflopend contract en wilde graag weg omdat hij in de belangstelling stond van een andere mooie club.”

“Dit hoort bij ons budget. Ik snap de gedachte van ‘hadden we dat maar niet gedaan’, maar Lance heeft ook al drie goals gemaakt dus dat is een hele goede aankoop denk ik.”

“Als er geen vechtersmentaliteit is, kunnen we die laatste vijf wedstrijden beter niet spelen.” Er vielen harde woorden na de laatste competitiewedstrijd in Zwolle, waarin Excelsior wederom niet thuis gaf. Net als eerder in het seizoen in het thuisduel met Vitesse. “Matige teamspirit, geen leiderschap en geen verantwoordelijkheid”, was het oordeel van de trainer.

Marinus Dijkhuizen heeft deze week op de training een spelersgroep gezien die er voor ging, nadat ze elkaar flink de waarheid hebben gezegd. “Het is altijd lastig om de vinger er op te leggen waar het door kwam, maar het is heel duidelijk dat dit ons morgen niet weer gaat overkomen.”

Ook de trainersstaf is eerlijk en kritisch geweest naar zichzelf. Kunnen zij de spelers wel op de juiste manier raken, als dit de mentaliteit is die de spelers in de wedstrijden laten zien? “Ik neem hier de hoofdverantwoordelijkheid voor. Als dit structureel gebeurt, dan heb je een probleem, want dan weet je de spelers niet meer te raken. Volgens mij is dit zeker geen patroon bij ons, maar het mag deze competitie zeker niet voor komen.”

Eerlijk, er is één verzachtende omstandigheid en verklaring voor de vrije val van Excelsior. De hoeveelheid blessures is al tijden niet meer op één hand te tellen. Op enig moment moest Dijkhuizen het stellen zonder zes van de negen verdedigers in de selectie.

Dat begon al vroeg in het seizoen, met Lennard Hartjes. De huurspeler van Feyenoord maakte grote indruk in het openingsduel in Nijmegen, maar staat sindsdien al het hele seizoen aan de kant. Dat was nog op te vangen, maar toen in de laatste weken ook de ene na de andere verdediger én de complete voorhoede wegviel… Daarmee is het logisch dat de resultaten minder zijn.

“Je kunt nooit helemaal bewijzen waar al die blessures aan liggen, dat gaat op basis van aannames,” zegt Dijkhuizen over de blessuregolf. Hij heeft dit nog nooit eerder meegemaakt in zijn loopbaan. “Misschien is het een sneeuwbaleffect geweest. Ons trainingskamp bijvoorbeeld, viel helemaal in het water. Daardoor hebben we ook wat blessures opgelopen.”

Tegen FC Volendam heeft Dijkhuizen in ieder geval weer de beschikking over Arthur Zagré en Troy Parrott. Redouan el Yakoubi is ook weer een stuk fitter en lijkt te kunnen starten.

Mogelijk vindt Excelsior hiermee net op tijd de juiste samenstelling om er te staan in enkele sleutelduels. Dat lukte vorig seizoen wel, toen de uiteindelijke degradanten Cambuur en Groningen op Woudestein wel werden geklopt. Tegen FC Volendam zou de geschiedenis zich kunnen herhalen.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl